Irki ýyllar gaznasynyň basgançagy / EYFS (Çagalar bagyna çenli çagalar bagy, 2-5 ýaş)
Irki ýyllar gaznasynyň tapgyry (EYFS) 2 ýaşdan 5 ýaşa çenli çaganyňyzyň öwrenilmegi, ösmegi we ideg edilmegi üçin standartlary kesgitleýär.
● EYFS DÖRDÜNJI MESELE WE DÜZGÜNLER
● Okuw we ösüş
● Oňyn gatnaşyklar
En Daşky gurşawy açmak
● Täsin çaga
Eyfs-iň öwrenmegiň we ösüşiň ýedi ugry bar
Aragatnaşyk we dil
Çagalaryň gürleýän diliniň ösmegi ýedi ugurdan ybaratdyröwrenmek we ösdürmek. Çagalaryň irki döwürlerden başlap, özara gatnaşygyýaş dil we akyl taýdan ösüş üçin esas döredýär. Sanwe ulular we deň-duşlary bilen edýän gepleşikleriniň hilidile baý gurşawda gün diýseň möhümdir. Çagalaryň nämedigini düşündirmek bilenbilen gyzyklanýar ýa-da edýär we aýdýanlaryny täze söz baýlygy bilen gaýtalaýarMundan başga-da, praktikler çagalaryň dilini netijeli gurarlar. Frequygy-ýygydan okamakçagalara we hekaýalara, fantastika däl, rifmalara we goşgulara işjeň gatnaşmak,soň bolsa täze ulanmak we ornaşdyrmak üçin giň mümkinçilikler bilen üpjün edýärkontekstdäki sözler çagalara gülläp ösmäge mümkinçilik berer. Üsti bilençagalar öz pikirleri bilen paýlaşýan söhbetdeşlik, hekaýa we rol oýnamakmugallymyndan goldaw we modellemek, we çagyrýan duýgur soragjikme-jik düşündirmek üçin çagalar baý söz baýlygyny ulanyp rahat bolýarlarwe dil gurluşlary.
Şahsy, sosial we emosional ösüş
Çagalaryň şahsy, sosial we emosional ösüşi (PSED) çagalaryň sagdyn we bagtly durmuşda ýaşamagy üçin örän möhümdir we akyl taýdan ösmegi üçin möhümdir. Şahsy ösüşiniň daýanjy, sosial dünýäsini emele getirýän möhüm goşundylardyr. Uly adamlar bilen güýçli, mähirli we goldaw beriji gatnaşyklar çagalara öz duýgularyna we başgalaryň duýgularyna düşünmegi öwrenmäge mümkinçilik berýär. Çagalara duýgulary dolandyrmak, oňyn özüňi duýmak, ýönekeý maksatlar goýmak, öz ukyplaryna ynamly bolmak, isleýän zatlaryna garaşmak we zerur bolanda ünsi gönükdirmek üçin goldaw berilmelidir. Uly ýaşlylara modellemek we ýol görkezmek arkaly, bedenine nädip seretmelidigini, şol sanda sagdyn iýmitlenmegi we şahsy zerurlyklary özbaşdak dolandyrmagy öwrenerler.
Beýleki çagalar bilen goldanýan özara gatnaşyk arkaly, gowy dostluk gurmagy, hyzmatdaşlygy we konfliktleri parahatçylykly çözmegi öwrenýärler. Bu häsiýetler çagalaryň mekdepde we soňraky durmuşda gazanyp biljek ygtybarly platformasyny üpjün eder
Fiziki ösüş
Fiziki işjeňlik çagalaryň bagtly, sagdyn we işjeň durmuşda ýaşamagyna mümkinçilik berýän ähli taraplaýyn ösüşinde möhümdir. Jemi we ajaýyp motor tejribeleri, çagalykdan başlap, duýgur gözleglerden we çaganyň güýjüniň, utgaşdyrylyşynyň we ösüşiniň ösmeginden başlaýar.
Garnyň wagty, süýrenmek we obýektler we ulular bilen hereket etmek arkaly pozisiýa habardarlygy. Oýunlar döretmek we içerde we daşarda oýnamak üçin mümkinçilikler döretmek bilen ulular çagalara esasy güýjüni, durnuklylygyny, deňagramlylygyny, giňişlik habardarlygyny, utgaşdyrylyşyny we çeýeligini ösdürmäge goldaw berip bilerler. Jemi motor ukyplary sagdyn bedenleri we sosial we emosional abadançylygy ösdürmäge esas döredýär. Ajaýyp motor dolandyryşy we takyklygy, soňraky sowatlylyk bilen baglanyşykly el-göz utgaşdyrylmagyna kömek edýär. Uly bolmadyklaryň pikirleri we goldawy bilen kiçi dünýä çäreleri, bulgurlar, sungat we senetçilikler we kiçi gurallary ulanmak tejribesi bilen öwrenmek we oýnamak üçin gaýtalanýan we dürli mümkinçilikler çagalara ussatlygy, gözegçiligi we ynamy ösdürmäge mümkinçilik berýär.
Sowatlylyk
Çagalar üçin ömürboýy okamak söýgüsini ösdürmek gaty möhümdir. Okamak iki ölçegden ybarat: dil düşünmek we söz okamak. Dil düşünmek (okamak we ýazmak üçin zerur) dogulandan başlaýar. Diňe ulular çagalar bilen töweregindäki dünýä we olar bilen okan kitaplary (hekaýalar we fantastika däl) hakda gürleşip, rifmalary, goşgulary we aýdymlary bilelikde lezzet alanda ösýär. Soňra öwredilen ussat söz okamak, nätanyş çap edilen sözleriň (dekodirlemegiň) çalt işlemegini we tanyş çap edilen sözleriň çalt tanalmagyny öz içine alýar. Itingazuw transkripsiýany (orfografiki we golýazma) we kompozisiýany (pikirleri aýdyňlaşdyrmak we sözleýişde ýazmazdan ozal) öz içine alýar.
Matematika
San taýdan berk binýady ösdürmek, ähli çagalaryň matematiki taýdan ýokary bolmagy üçin zerur gurluş bloklaryny ösdürmegi üçin zerurdyr. Çagalar ynam bilen sanamagy, 10-a çenli sanlara, olaryň arasyndaky gatnaşyklara we şol sanlaryň içindäki nagyşlara çuňňur düşünmegi ösdürmeli. Bu düşünjäni gurmak we ulanmak üçin ýygy-ýygydan we dürli mümkinçilikler bermek bilen, sanamagy guramak üçin ownuk daşlar we onlarça çarçuwalar ýaly manipulýatorlary ulanmak - çagalar matematikanyň ussatlygy döredilen bilimleriň we söz düzümleriniň ygtybarly binýadyny ösdürerler. Mundan başga-da, okuw meýilnamasynda çagalaryň matematika, şekil, giňişlik we çäreleri öz içine alýan giňişleýin pikirleniş ukyplaryny ösdürmek üçin baý mümkinçilikleri öz içine almagy möhümdir. Çagalaryň matematikada oňyn garaýyşlary we gyzyklanmalary ösdürmegi, nagyşlary we gatnaşyklary gözlemegi, ýer baglanyşyklaryny gözlemegi, 'gitmeli', ulular we deň-duşlary bilen görýän zatlary hakda gürleşmegi we ýalňyşlyklardan gorkmazlygy möhümdir.
Dünýä düşünmek
Dünýä düşünmek çagalara fiziki dünýäsini we jemgyýetini duýmak üçin ýol görkezmegi öz içine alýar. Çagalaryň şahsy tejribeleriniň ýygylygy we diapazony, seýilgählere, kitaphanalara we muzeýlere baryp görmekden başlap, polisiýa işgärleri, şepagat uýalary we ýangyn söndürijiler ýaly jemgyýetiň möhüm agzalary bilen duşuşmakdan başlap, dünýädäki bilimlerini we duýgusyny artdyrýar. Mundan başga-da, giň hekaýalary, fantastiki däl, rifmalary we goşgulary diňlemek olaryň medeni, sosial, tehnologiki we ekologiki taýdan dürli-dürli dünýämize düşünmegine itergi berer. Möhüm bilimleri gurmak bilen bir hatarda, bu domenler boýunça düşünmegi goldaýan sözler bilen tanyşlygyny giňeldýär. Çagalaryň söz baýlygyny baýlaşdyrmak we giňeltmek, soňraky okamaga düşünmäge goldaw berer.
Ajaýyp sungat we dizaýn
Çagalaryň çeper we medeni düşünjesiniň ösmegi olaryň hyýallaryny we döredijiligini goldaýar. Çagalaryň köp sanly metbugat we materiallar bilen öwrenmäge we oýnamaga mümkinçilik berýän sungat bilen meşgullanmak üçin yzygiderli mümkinçilikleriniň bolmagy möhümdir. Çagalaryň görýän, eşidýän we gatnaşýan zatlarynyň hili we dürlüligidüşünişmek, öz-özüňi beýan etmek, söz baýlygy we sungat arkaly aragatnaşyk gurmak ukybyny ösdürmek üçin örän möhümdir. Başdan geçirenleriniň ýygylygy, gaýtalanmagy we çuňlugy, eşiden, jogap berýän we synlaýan zatlaryny düşündirmekde we baha bermekde öňe gidişligi üçin möhümdir.
